kolfrecht: de regels

Arbobesluit, artikel 1.41:Indien een werkgever zwangere vrouwen in dienst heeft of een werknemer borstvoeding geeft, moet in de risicoinventarisatie en -evaluatie (onderdeel van het arbeidsomstandighedenbeleid) aandacht worden besteed aan de gevaren van het werken met bepaalde gevaarlijke stoffen, procédés en arbeidsomstandigheden, zowel voor de moeder zelf als voor de kwaliteit en kwantiteit van de borstvoeding.

Onder ‘gevaren’ verstaat de wet:

• psychische belasting
• blootstelling aan chemische stoffen (stoffen die schadelijk zijn voor de erfelijke eigenschappen of de vruchtbaarheid en kankerverwekkende stoffen)
• micro-organismen zoals bacteriën, gisten, schimmels en virussen)
• lichamelijke belasting (tillen, bukken, hurken, knielen)
• omgevingsfactoren (klimaat, geluid, ioniserende straling, decompressie)

Bij borstvoeding gaat het met name om het risico van chemische stoffen en psychische belasting, andere gevaren hebben vooral betrekking op werknemers tijdens de zwangerschap.

Beleidsregel 8, voortvloeiend uit de Arbowet, artikel 8:
Een werkgever moet werknemers die zwanger zijn voorlichten over de veiligheid en gezondheidsrisico’s van het werk, en voor de bevalling over de gevaren van het werk voor de kwantiteit en kwaliteit van de borstvoeding en de genomen maatregelen om deze gevaren te voorkomen.

Arbobesluit artikel 1.42, voortvloeiend uit de Arbowet artikel 3, lid b:De werkgever van zwangere werknemers en ‘werknemers tijdens lactatie’ moet het werk, de werkplek, de werkmiddelen en de productie- en werkmethode zodanig inrichten of aanpassen dat het werken voor die werknemer geen gevaren met zich mee kan brengen voor haar veiligheid en gezondheid en geen terugslag kan veroorzaken op de zwangerschap of lactatie

De wet verstaat onder een ‘werknemer tijdens lactatie’: de werknemer die haar kind borstvoeding geeft en haar werkgever hierover heeft ingelicht (Arbobesluit artikel 1.1).

Arbobesluit artikel 1.42, voortvloeiend uit Arbowet artikel 3, lid b:Als bovenstaande aanpassingen niet mogelijk zijn, wordt door een tijdelijke aanpassing van het werk of van de werk- en rusttijden, door tijdelijk ander werk of door uiteindelijke vrijstelling van het verrichten van (bepaald) werk, voorkomen dat gevaar voor de veiligheid en gezondheid van de zwangere werknemer en de werknemer tijdens de lactatie wordt veroorzaakt of een terugslag op de zwangerschap of lactatie.

Arbeidstijdenwet artikel 4:8, lid 2; Arbobesluit, artikel 3.48:Werkgever is verplicht de werknemer de mogelijkheid te geven om het werk te kunnen onderbreken voor het geven van borstvoeding of om moedermelk af te kolven. Dit mag zo vaak en zo lang als nodig is, maar in totaal een kwart van de werktijd, en tot negen maanden na de bevalling.

Arbeidstijdenwet, artikel 4:7:De werkgever is verplicht het werk zo in te richten dat rekening wordt gehouden met specifieke omstandigheden van vrouwen die borstvoeding geven. De werkgever moet voldoen aan deze verplichting binnen een redelijke termijn nadat een verzoek hiertoe is gedaan.

De werknemer heeft het recht om het werk af te wisselen met extra pauzes, die samen ten minste 15 minuten en ten hoogste 1/8 deel van de voor haar geldende werktijd in beslag nemen. Deze pauzes gelden als werktijd.

De werknemer heeft het recht werk te verrichten in een bestendig en regelmatig werk- en rusttijdenpatroon en kan niet verplicht worden tot overwerk of nachtdienst. Dit laatste tenzij de werkgever aannemelijk maakt dat dit redelijkerwijs niet van hem kan worden gevergd.

De werknemer kan tot 6 maanden na de bevalling aanspraak maken op deze rechten.

Arbeidstijdenwet artikel 4:8, lid 1: De werkgever is verplicht een geschikte af te sluiten besloten ruimte binnen het bedrijf te hebben, waar zwangere werknemers kunnen rusten en waar vrouwen hun kind kunnen voeden en borstvoeding af kunnen kolven.